İNSAN HAKLARI VE ANAYASA GÖZLEMEVİ
Ana sayfa
Belgeler ↓
AYM Karar arama
İHAM (AİHM) Karar arama
Karar istatistikleri ↓
Kitaplar ↓
Makaleler
Görseller
Hakkında
Başlıca belgeler
Tüm belgeler
AYM kararları
İHAM kararları
Karar sayıları
Karar süreleri
Atıf yapılan kararlar
Yıllara göre
Temel kavramlara göre
Temel kavram ve hüküm sonuçlarına göre
Şikayet konularına göre
Şikayet konusu ve hüküm sonuçlarına göre
Dava konularına göre
Dava konusu ve hüküm sonuçlarına göre
Hüküm sonuçlarına göre
Hüküm sonucu ve temel kavramlara göre
Hüküm sonucu ve şikayet konularına göre
Hüküm sonucu ve dava konularına göre
Temel kavramlara göre
Şikayet konularına göre
Dava konularına göre
Temel kavramlara göre
Şikayet konularına göre
Dava konularına göre
Karar sayıları
Karar süreleri
Atıf yapılan kararlar
Yıllara göre
Temel kavramlara göre
Temel kavram ve hüküm sonuçlarına göre
Temel kavram ve devletlere göre
Hüküm sonuçlarına göre
Hüküm sonucu ve temel kavramlara göre
Hüküm sonucu ve devletlere göre
Devletlere göre
Devlet ve temel kavramlara göre
Devlet ve hüküm sonuçlarına göre
Temel kavramlara göre
Temel kavram ve devletlere göre
Devletlere göre
Devlet ve temel kavramlara göre
Temel kavramlara göre
Güncel kitap
Yayımlanmış kitaplar
Çevrimiçi İnsan Hakları Kitabı
[Md. 1] İNSAN HAKLARINA SAYGI YÜKÜMLÜLÜĞÜ
GİRİŞ
I. ÜLKESELLİK İLKESİ VE İSTİSNALARI
A. Ülkesellik ilkesi ve kapsamı
1. Geleneksel anlamıyla ülkesellik ilkesi
2. Sözleşmenin 1 ile 56. maddeleri arasındaki ilişki
3. Hukuk veya ceza davalarının başlamasıyla yaratılan yetki bağı
B. Ülkesellik ilkesinin istisnaları
1. Başvurucunun şahsı üzerinde hakimiyet
a. Diplomatik veya konsolosluk görevlilerinin eylemleri
b. Gemide veya uçakta yapılan eylemler
c. Anlaşma üzerine başka bir devletin egemenlik yetkisini kullanma
d. Devletin kendi görevlileriyle ülkesi dışında güç kullanması
2. Belirli bir ülkede hakimiyet
a. “Faal” devletin ülkesi dışında askeri eylemlerinden doğan yetkisi
i. “Geleneksel” askeri işgal
ii. Uluslararası camianın tanımadığı ayrılıkçı bir oluşum yaratma
b. Ülkesinde askeri veya ayrılıkçı eyleme maruz kalan devletin yetkisi
II. DEVLETİN YETKİSİNİ BİR BAŞKA DEVLETE DEVRETMESİ VEYA BİRLİKTE KULLANMASI
A. İhlalin Avrupa Birliği’ne isnat edilebilirliği: Bosphorus karinesi veya eşit koruma ilkesi
B. İhlalin BM’ye isnat edilebilirliği
1. Uluslararası askeri operasyonlar
2. BM Güvenlik Konseyi tarafından kararlaştırılan uluslararası yaptırımlar
C. İhlalin diğer uluslararası örgütlere isnat edilebilirliği
[Md. 2] YAŞAMA HAKKI
GİRİŞ
I. UYGULANABİLİRLİK
A. Yaşamın başlangıcı (embriyo, fetüs, kürtaj)
B. Yaşamın sonu (bitkisel hayat)
C. Şüpheli ölüm (adli olay)
D. Ölüm karinesi (kayıp edilme)
E. Ölüme yakın olaylar (yaralanma, ölümle tehdit)
G. Devletin müdahalesi (ölümden önce, ölümden sonra)
II. DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
A. Öldürmeme yükümlülüğü
1. Keyfi/kasten öldürme yasağı
a. Ölüm cezası
b. Yargısız infaz
c. Gözaltında ölüm
d. Zorla kayıp etme
2. Aşırı güç/silah kullanarak öldürme yasağı
a. Güç/silah
b. Kullanma
c. Hukukilik
d. Mutlaka gereklilik
i. Meşru savunma halinde
ii. Yakalama veya kaçmayı önleme halinde
iii. Ayaklanma veya isyanı bastırma halinde
B. Yaşamı koruma yükümlülüğü
1. Şiddet
a. Üçüncü kişinin şiddeti
b. Kendine yönelik şiddet
2. Tehlikeli faaliyetler
a. Askeri kazalar
b. Sanayi kazaları
c. Elektrik kazaları
d. Ulaşım kazaları
e. Eğitim kazaları
f. Halka açık yerlerdeki kazalar
g. İş kazaları ve meslek hastalıkları
h. Kazalarda acil hizmetler
3. Afetler
a. Deprem
b. Sel
4. Sağlık
a. Tıbbi ihmal ve hata
b. Sağlık hizmetine erişim
c. Tutulanlar ve askerler
d. Mahkemenin yaklaşımı
C. Soruşturma yükümlülüğü
1. Soruşturma ilkeleri
a. Soruşturmanın re’sen başlatılması
b. Soruşturmanın bağımsızlığı
c. Soruşturmanın yeterliliği
d. Soruşturmada makul özen ve hız
e. Mağdurun katılımı ve sonuçların açıklanması
2. Cezasızlık
a. Soruşturma engeli
b. Soruşturma izni
c. İlgisiz suçtan soruşturma
d. Fiilin nitelendirilmesine bağlı indirim
e. Failin tutumuna bağlı indirim
e. Zamanaşımı
f. Genel veya özel af
g. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması
[Md. 3] İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE YASAĞI
GİRİŞ
I. UYGULANABİLİRLİK
A. Birey
B. Muamele
C. Asgari ağırlık düzeyi
D. Devletin müdahalesi
E. Ülke dışı uygulama
II. YASAK MUAMELELER
A. İşkence
B. İnsanlıkdışı veya aşağılayıcı muamele
C. İnsanlıkdışı veya aşağılayıcı ceza
III. DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
A. Devletin maddi yükümlülükleri
1. Şiddet ve aşırı güç uygulamama
a. Yakalama sırasında
b. Dağıtma sırasında
c. Gözaltında
d. Cezaevinde
e. Askerde
2. Üçüncü kişinin şiddetine karşı koruma
a. Bireysel saldırılar
b. Toplu saldırılar
c. Cinsel saldırılar
d. Çocuk ihmali ve cinsel istismarı
3. Şiddet riski bulunan ülkeye göndermeme
a. Ölüm cezasının uygulanabileceği ülke
b. Ölüm bekleyişinde tutulabileceği ülke
c. Bedensel cezanın uygulanabileceği ülke
d. Öldürülebileceği veya işkence görebileceği ülke
4. İnsanlıkdışı cezalar vermeme
a. Ölüm cezası
b. Bedensel ceza
c. Hapis cezası
d. Disiplin cezası
5. İnsani koşullarda tutma
a. Sağlıksız koşullar tutma
b. Hasta, sakat, yaşlı ve küçükleri tutma
c. Yüksek güvenlikli rejimde tutma
d. Tutulanlara yapılan diğer muameleler
B. Devletin usul yükümlüğü
1. Soruşturma ilkeleri
a. Soruşturmanın re’sen başlatılması
b. Soruşturmanın bağımsızlığı
c. Soruşturmanın yeterliliği
d. Soruşturmada makul özen ve hız
e. Mağdurun katılımı ve sonuçların açıklanması
2. Cezasızlık
a. Soruşturma engeli
b. Soruşturma izni
c. İlgisiz suçtan soruşturma
d. Fiilin nitelendirilmesine bağlı indirim
e. Failin tutumuna bağlı indirim
e. Zamanaşımı
f. Genel veya özel af
g. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması
[Md. 4] KÖLELİK VE ZORLA ÇALIŞTIRMA YASAĞI
GİRİŞ
I. GENEL İLKELER
A. Maddenin yapısı
B. Yorum ilkeleri
C. İnsan ticareti olgusu
II. KÖLELİK VE ZORLA ÇALIŞTIRMA YASAĞI
A. Köle ve kul olarak tutmama
1. Kölelik
2. Kulluk
B. Zorla veya zorunlu çalışmaya tabi tutmama
C. Kapsam dışı durumlar
1. Tutulma ve koşullu salıverilme sırasında çalıştırma
2. Askeri hizmet veya yerine kamu kamu hizmeti
3. Olağanüstü hal veya felaket sırasında yüklenen hizmet
4. Normal vatandaşlık yükümlülüğü
III. POZİTİF YÜKÜMLÜLÜKLER
A. Gerekli yasal ve idari mevzuatı yürürlüğe koyma yükümlülüğü
B. Operasyonel tedbirler alma yükümlülüğü
C. Soruşturma yapma yükümlülüğü
[Md. 5] ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK HAKKI
GİRİŞ
I. UYGULANABİLİRLİK
A. Özgürlükten yoksun bırakma
B. Yoksun bırakma olup olmadığını tespit kriterleri
C. Uygulamadaki bazı durumlar
1. Sokağa çıkma yasağı (AYM)
2. Ev hapsi (AYM)
3. İnfaza konulmamış tutuklama kararı (AYM)
4. İnfaz edilmemiş yakalama emri (AYM)
5. Hizmet yerini terk etme cezası (AYM)
6. Cezaevinde hücre cezası (AYM)
7. psikiyatrik veya sosyal bakım kurumlarına yerleştirme
8. havalimanı transit bölgesinde tutma
9. hudut transit bölgesinde tutma
10. emniyette ifade alma sırasında tutma
11. polis aracında tutma
12. Polis tarafından durdurma ve arama sırasında tutma
13. evde arama
14. polis eskortluğu
15. polisin güvenlik nedeniyle kalabalığı kontrol tedbiri
16. ev hapsi
17. denizden gelen göçmenleri gemide ve kabul merkezinde tutma
18. düzensiz göçmenleri sığınma merkezinde tutma
B. Olağanüstü halde kişi özgürlüğüne müdahale
II. ÖZGÜRLÜKTEN YOKSUN BIRAKMA ŞARTLARI
A. Hukuka uygunluk (Md. 5/1)
1. Maddenin amacı
2. İç hukuka uygunluk
3. İç hukuka uygunluğun incelenmesi
4. Genel ilkeler
5. Hukuki belirlilik ilkesi
6. Keyfilik yasağı
7. Mahkeme kararı
8. Kararların gerekçeli olması
9. Bazı usule aykırılıklar
10. Tahliye kararının icrasında gecikme
B. Şartlara uygunluk (Md. 5/1 (a-f))
1. Mahkumiyet kararından sonra hapsedilme
a. Mahkumiyetin varlığı
b. Yetkili mahkeme
c. Tutma mahkumiyetten “sonra” olmalı
2. Yasal bir yükümlülük veya mahkeme kararı gereği tutma
a. Mahkeme kararına uyulmasını sağlama amacı
b. Yasal bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlama amacı
3. Gözaltı ve tutuklama
a. Gözaltı veya tutuklamanın amacı
b. Suç
c. Makul şüphe
4. Küçükleri tutma
a. Genel olarak
b. Eğitimin gözetimi amacıyla
c. Yetkili makam önüne çıkarmak amacıyla
5. Tıbbı veya sosyal amaçlarla tutma
a. Genel olarak
b. Bulaşıcı hastalıklarını yayılmasını önleme amacıyla tutma
c. Akıl hastasını tutma
d. Alolikleri ve uyuşturucu bağımlılarını tutma
e. Serserileri tutma
6. Yabancıyı tutma
a. Ülkeye izinsiz girişi önleme amacıyla tutma
b. Sınır dışı etme veya geri verme amacıyla tutma
III. ÖZGÜRLÜKTEN YOKSUN BIRAKILANLARIN HAKLARI
A. Bilgilendirilme hakkı
1. Uygulanabilirlik
2. Amacı
3. Tutma nedenlerinin bildirileceği kişiler
4. Tutma nedenlerinin “en kısa sürede” bildirilmesi
5. Tutma nedenlerinin bildirilme tarzı
6. Bilidirimin kapsamı
7. Anlayabileceği bir dilde bilgilendirme
B. En kısa sürede yargıç önüne çıkarılma hakkı
1. Hükmün amacı
2. Otomatik ve kısa sürede yargısal denetim yapılması
3. Uygun yargısal görevlinin statüsü
4. Bağımsızlık
5. Usul şartları
6. Maddi şartlar
a. Tutmanın esasını inceleyebilme yetkisi
b. Serbest bırakabilme yetkisi
C. Tutuklunun makul sürede salıverilme hakkı
1. Dikkate alınacak süre
2. Genel ilkeler
3. Tutukluluğun haklılık şartları
4. Tutukluluğun devamı nedenleri
a. Kaçma tehlikesi
b. Yargılamayı engelleme tehlikesi
c. Suçta tekerrür tehlikesi
d. Kamu düzenin korunması
5. Tutuklu işe özen gösterme
6. Alternatif tedbirler
7. Adli kontrol (bail ?)
8. Küçüklerin tutukluluğu
D. Tutmaya karşı yargı merciine başvurma hakkı
1. Hükmün amacı
2. Hükmün uygulanabilirliği
3. Gerekli denetimin niteliği
4. Usule ilişkin güvenceler
5. Sürat şartı
a. Dikkate alınacak süre
b. Süratliliği değerlendirken dikkate alınacak faktörler
E. Kişi özgürlüğünün ihlali nedeniyle tazminat hakkı
1. Uygulanabilirlik
2. Yargısal yol
3. Tazminatın mevcudiyeti
4. Tazminatın niteliği
[Md. 6] ADİL YARGILANMA HAKKI (Hukuk Davaları ve İdari Davalar)
GİRİŞ
I. UYGULANABİLİRLİK
A. Uygulanabilirliğe ilişkin genel şartlar
1. Gerçek ve ciddi bir uyuşmazlık bulunması
2. Uyuşmazlık konusu hakkın medeni nitelikte olması
3. Hakkın iç hukukta varlığının savunulabilir olması
B. Diğer uyuşmazlıklara uzatılması
C. Ana dava dışındaki davalara uygulanabilirliği
D. Hariç tutulan konular
E. Adil yargılanma hakkının diğer haklar ile bağlantısı
1. Yaşama hakkı ile bağlantı
2. Ceza davalarında adil yargılanma hakkı ile bağlantı
3. Masumiyet karinesi ile bağlantı
4. Özel ve aile yaşamına saygı hakkı ile bağlantı
5. İfade özgürlüğü ile bağlantı
II. HAKLAR VE İLKELER
A. Mahkemeye erişim hakkı
1. Dava hakkı
a. Kapsamı
b. Uygulamadaki sorunlar
i. Dava şartı
ii. Taraf
iii. Süre
iv. Islah
v. İstinaf
vi. Temyiz
vii. Yeniden yargılama
viii. Adli yardım
2. Karar hakkı
a. Kapsamı
b. Uygulamadaki sorunlar
i. yasa nedeniyle derdest davanın ortadan kaldırılması
ii. uyuşmazlığın esası hakkında bir hüküm vermeme
3. Kararın icrası hakkı
a. Kapsamı
b. Uygulamadaki sorunlar
i. idare mahkemesi kararlarının uygulanmaması
ii. hukuk mahkemesi kararlarının uygulanmaması
B. Yasa ile kurulmuş, bağımsız ve tarafsız yargı yerinde yargılanma hakkı
1. Kapsamı
a. Yargı yeri
b. Yasayla kurulmuş yargı yeri
c. Bağımsız yargı yeri
i. Kurul üyesinin atanma tarzı
ii. Kurul üyesinin görev süresi
iii. Dış baskılara karşı güvenceler
iv. Bağımsızlık görünümü
d. Tarafsız yargı yeri
i. Göreve ilişkin sorunlar
ii. Kişisel tutumdan doğan sorunlar
C. Hakkaniyete uygun yargılanma hakkı
1. Kanun yolu/dördüncü derece şikayetleri
a. Kararın usule ve kanuna aykırı olduğu şikayeti
b. Kararın adil olmadığı şikayeti
2. Hukuki belirlilik ilkesi (Lehe olan içtihadın uygulanmadığı şikayeti)
a. Aynı yargı kolu mahkemeleri arasında içtihat farklılığı
b. Farklı yargı kolları mahkemeleri arasında içtihat farklılığı
3. Silahların eşitliği ilkesi ve çelişmeli yargılama ilkesi
a. Davadan haberdar edilmeme ve müdahil olamama (yoklukta yargılanma; tebligat sorunları)
b. Mahkeme üyesi olmayanların mahkemenin müzakerelerinde bulunmaları (tetkik hakimleri; Danıştay savcısı v
s.)
c. İdari makamların ellerindeki belgeleri sunmamaları
d. Dosyaya giren belgelerin tebliğ edilmemesi ve görüş belirtememe
e. Başka bir mahkemeden ön karar talep edememe
4. Delil
a. Hukuka aykırı delil
b. Delilin değerlendirilmesi
c. Tanık ifadesi
d. Bilirkişi raporu
5. Gerekçeli karar hakkı
D. Aleni yargılanma hakkı
1. Yargılamanın aleniyeti
a. Duruşma yapmama
b. Kapalı duruşma
2. Kararın aleniyeti
E. Makul sürede yargılanma hakkı
1. Dikkate alınacak süre
2. Sürenin makullüğü
[Md. 6] ADİL YARGILANMA HAKKI (Ceza davaları)
GİRİŞ
I. UYGULANABİLİRLİK
A. Suç isnadının karara bağlanması
1. İsnadın varlığı
2. İsnadın cezai olması
B. Uygulamadaki bazı durumlar
1. Disiplin yargılaması
2. Özel bazı konularda yargılamalar
a. İdari konularda
b. Vergi konusunda
c. Mali konularda
d. Diğer konularda
3. Siyasi haklarla ilgili yargılamalar
4. Geri verme yargılamaları
II. HAKLAR VE İLKELER
A. Mahkemeye erişim hakkı
1. Parlamenterlerin yargı bağışıklığı
2. Usul kuralları
3. Ceza davalarında üst mahkemeye başvuramama
B. Yasa ile kurulmuş, bağımsız ve tarafsız yargı yerinde yargılanma hakkı
1. Kapsamı
a. Yargı yeri
b. Yasayla kurulmuş yargı yeri
c. Bağımsız yargı yeri
i. Kurul üyesinin atanma tarzı
ii. Kurul üyesinin görev süresi
iii. Dış baskılara karşı güvenceler
iv. Bağımsızlık görünümü
d. Tarafsız yargı yeri
i. Göreve ilişkin sorunlar
ii. Kişisel tutumdan doğan sorunlar
C. Hakkaniyete uygun yargılanma hakkı
1. Yargılamaya etkili katılma hakkı
2. Silahların eşitliği ilkesi ve çelişmeli yargılama ilkesi
3. Gerekçeli karar hakkı
4. Susma ve kendini suçlamama hakkı
5. Delil
a. Hukuka aykırı delil
b. Gizli soruşturma teknikleri ile elde edilen deliller (entrapment)
c. Delillerle doğrudan temas etme (immediacy)
6. Hukuki belirlilik ilkesi (Lehe olan içtihadın uygulanmadığı şikayeti)
a. Aynı yargı kolu mahkemeleri arasında içtihat farklılığı
b. Farklı yargı kolları mahkemeleri arasında içtihat farklılığı
D. Aleni yargılanma hakkı
1. Yargılamanın aleniyeti
a. Duruşma yapmama
b. Duruşmada bulunamama
c. Kapalı duruşma
2. Kararın aleniyeti
E. Makul sürede yargılanma hakkı
1. Dikkate alınacak süre
2. Sürenin makullüğü
3. Bazı örnekler
F. Masumiyet karinesi
1. Lekelenme
a. Paralel davalar
b. Sonraki davalar
c. Lekeleyici beyanlar (prejudicial statements) ?
i. Yargısal makamların beyanları
ii. Kamu görevlilerinin beyanlar
iii. Menfi basın kampanyaları
d. Bilgi vermeme nedeniyle yaptırım uygulama
2. İspat külfeti
a. İspat külfetin yer değiştirmesi
b. Maddi ve hukuki karineler
G. Sanık hakları
1. Suçlama hakkında bilgilendirilme
a. İddianameyle bilgilendirme
i. Suçlama konusu fiil (Hangi eylem)
ii. Eylemin hukuki niteliği (Hangi suç)
b. Suç vasfından değişiklik hakkında bilgilendirme
c. Ayrıntılı bilgilendirme
d. Hemen bilgilendirme
e. Anlayabileceği dilde bilgilendirme
2. Savunma hazırlama
a. Yeterli zaman
b. Yeterli kolaylıklar
3. Bizzat veya hukuki yardımla savunma
a. Kapsamı
i. Soruşturma aşamasında
ii. Kovuşturma aşamasında
b. Bizzat savunma
c. Müdafi ile savunma
i. Kendi seçtiği müdafi ile savunma
ii. Adli yardımdan müdafi ile savunma
f. Müdafi ile etkili savunma
4. Tanık dinletme ve sorgulama
a. Tanık sorgulama
i. Duruşmada sorgulanamayan tanık
ii. Duruşmada sorgulanamayan gizli (anonim) tanık
b. Tanık dinletme
5. Tercümandan yararlanma
[Md. 7] KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLMAZ
GİRİŞ
I. UYGULANABİLİRLİK
A. Suç
B. Ceza
C. Kanun (hukuk)
II. Suç ve cezanın ancak kanun ile düzenlenebilirliği
III. Aleyhe olan ceza normunun geriye yürümezliği
IV. Lehe olan ceza normunun geriye yürürlüğü
V. Uygar milletlerce tanınmış genel ilkeler
[Md. 8] ÖZEL VE AİLE YAŞAMINA SAYGI HAKKI
GİRİŞ
I. MADDENİN YAPISI
A. Kapsamı
B. Devletin yükümlülükleri
C. İncelenmesi
1. Müdahale var mı?
2. Müdahale haklı mı?
a. Hukukilik
b. Meşru amaç
c. Demokratik toplumda gereklilik
II. ÖZEL YAŞAMA SAYGI HAKKI
A. Özel yaşam alanı
1. Uygulanabilirlik
2. İş ve meslek yaşamı
B. Maddi ve manevi bütünlük
1. Şiddet
2. Üreme
3. Zorunlu tıbbi müdahale
4. Akıl hastalığı
5. Sağlığın korunması ve tedavi
6. Yaşamın sona ermesi
7. Engellilik
8. Ölü kişiler ve gömme
9. Çevre
10. Cinsel yönelim ve cinsel yaşam
C. Mahremiyet
1. Fotoğraf ve diğer görüntüler
2. Şeref ve itibar
3. Kişisel veriler
4. Kişisel bilgiye erişim
5. Sağlık hakkında bilgiler
6. Devlet birimlerinin topladığı veriler
7. Polis takibi
8. Durdurma ve arama
9. Arama ve el koyma
10. Avukat müvekkil ilişkisi
D. Kimlik ve özerklik
1. Kişisel gelişim ve özerklik
2. Kökenini öğrenme
3. Ebevyn-çocuk ilişkisi
4. Dini ve felsefi kanaatler
5. Kişinin istediği görünüm
6. İsim ve kimlik belgeleri
7. Cinsiyet kimliği
8. Etnik kimlik
9. Vatansızlık, vatandaşlık ve ikamet
10. Sınır dışı etme ve geri verme kararları
11. Evlilik ve valeyet
III. AİLE YAŞAMINA SAYGI HAKKI
A. Aile ve aile yaşamı
B. Usul yükümlülüğü
C. Takdir alanı
D. Uygulama alanı
1. Eşler
2. Anne babalar
3. Çocuklar
4. Diğer aile bağları
5. Göç ve geri gönderme
6. Maddi menfaatler
7. Tanıklıktan çekinme
IV. KONUTA SAYGI HAKKI
A. Genel konular
1. Konut
2. Müdahaleler
3. Takdir alanı
B. Barınma
1. Mülk sahipleri
2. Kiracılar
3. Kiracıların partnerleri/işgal
4. Azınlıklar ve korunmasız kişiler
5. Arama ve el koyma
C. İşyerleri
D. Avukatlık büroları
E. Gazeteci konuları
F. Konutun çevresi
1. Genel yaklaşım
2. Gürültü
3. Çevre kirliliği ve tehlikeli faaliyetler
V. HABERLEŞMEYE SAYGI HAKKI
A. Genel konular
1. Haberleşmenin kapsamı
2. Pozitif yükümlülükler
3. Genel yaklaşım
B. Tutuklu ve hükümlülerin haberleşmesi
1. Genel ilkeler
2. Müdahalenin gerekli olduğu haller
3. Yazılı haberleşme
4. Telefon görüşmeleri
5. Tutuklu ve hükümlü ile avukatı arasında haberleşme
6. Mahkeme ile haberleşme
7. Gazeteciler ile haberleşme
8. Cezaevi doktoru ile haberleşme
9. Yakın akrabalar ve diğer kişiler ile haberleşme
10. Diğer bir tutuklu ve hükümlü ve başkalarıyla haberleşme
C. Avukatların haberleşmesi
D. Cezai bağlamda iletişimin takibi
E. Özel kişilerin, meslek sahiplerinin ve şirketlerin haberleşmeleri
F. Vatandaşları/örgütleri gizli izleme
[Md. 9] DÜŞÜNCE, DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ
GİRİŞ
I. GENEL İLKELER VE UYGULANABİLİRLİK
A. Hakkın önemi ve öznesi
B. Kapsamı
C. İnanca sahip olma ve açığa vurma
D. Devletin yükümlülükleri
1. Müdahale etmeme yükümlülüğü
2. Üçüncü kişilere karşı koruma yükümlülüğü
E. Diğer hakların koruması ile örtüşmesi
II. KORUNAN EYLEMLER
A. Negatif yönden
1. İnancını açıklamama ve dini uygulamada bulunmama
2. Vicdani redcilik: vicdanına ve kanaatlerine aykırı davranmama hakkı
B. Pozitif yönden
1. Genel ilkeler
2. Fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ve din özgürlüğü
3. Yeme içme kurallarına uyma
4. Dini giysiler ve dini semboller
5. Aile, çocuğun eğitim ve din özgürlüğü
6. Vaaz ve din propagandası (proselytizm)
7. İbadet özgürlüğü
8. İbadet yerleri ve yapıları
C. Göç ve din özgürlüğü
1. Yabancıların ikamet ve istihdam edilmeleri ve din özgürlüğü
2. Din özgürlüğünü ihlal eden ülkeye sınır dışı etme
III. DİN ÖZGÜRLÜĞÜNÜN GÜVENCESİ OLARAK DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
A. Negatif yükümlülük: dinsel örgütlerin çalışmalarını engellememe
1. Dinsel örgütlerin hukuki statüleri
2. Dinsel örgütlerin tanınması, kaydedilmesi ve kapatılması
3. Bir dinsel örgütü aşağılayıcı ifadeler
4. Mali ve vergi şeklinde tedbirler
5. Dinden esinlenen siyasi partilere karşı alınan tedbirler
B. Negatif yükümlülük: dinsel örgütlerin özerkliğine saygı
1. Dinsel örgütlerin özerkliği ilkesi
2. Mezhepler arası ve mezhep içi çatışmalara devletin müdahalesi
3. Dinsel örgütler ile üyeleri arasında uyuşmazlıklar
4. Dinsel örgütler ile çalışanları arasında uyuşmazlıklar
C. Pozitif yükümlülükler
1. Üçüncü kişilerin fiziksel, sözel veya sembolik saldırılarına karşı koruma
2. İşyerinde, silahlı kuvvetlerde ve mahkemede din
3. Tutuklu ve hükümlülerin din özgürlüğü
[Md. 10] İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
GİRİŞ
I. GENEL İLKELER
A. Yöntem
B. Mahkemenin ifade özgürlüğü içtihadına ilişkin genel düşünceler
II. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN KABULEDİLEBİLİRLİK KOŞULLARI
A. Uygulanabilirlik
B. Diğer kabuledilebilirlik konuları
1. İç hukuk yollarının tüketilmesi
2. Mağdurluk statüsü
3. Önemli dezavantaj bulunmaması
III. MAHKEMENİN İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ŞİKAYETLERİNİ İNCELEMESİ
A. İfade özgürlüğünün kullanılmasına müdahale
1. Müdahalenin varlığı
2. Müdahale biçimleri
B. Müdahalenin haklılığı
1. Müdahalenin hukuki olması
2. Müdahalenin meşru bir amaç izlemesi
3. Müdahalenin demokratik toplumda gereklililği
a. Toplumsal ihtiyaç baskısının varlığı (pressing social need) ?
. Yaptırımın niteliği ve ağırlığı
i. Tedbirin en az kısıtlayıcı tedbir olması
ii. Genel tedbirler
c. Tedbir için ilgili ve yeterli gerekçenin varlığı
C. Sözleşmede korunan diğer bir hak ile çatışma: dengeleme işlemi
1. Masumiyet karinesi ile çatışma
2. Düşünce, din ve vicdan özgürlüğü ile çatışma
3. Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü ile çatışma
4. Mülkiyet hakkı ile çatışma
IV. MEŞRU AMAÇLAR VE MÜDAHALELER
A. Başkalarının hak ve itibarının korunması
1. Yöntem
2. İfade özgürlüğü ile özel yaşama saygı arasında adil denge (bireyin yaşamı ve itibarı arasında yakın ilişki)
a. Bireyin özel yaşamı ve ailesi ile ilgili yayınlar (fotoğraflar, görütüler ve yazılar)
i. Kriterler ve uygulanmaları
aa. Kamu yararıyla ilgili bir tartışmaya katkı
bb. İlgili kişinin tanınmışlığının derecesi
cc. İlgili kişinin önceki davranışı
dd. Bilgiyi elde etme yöntemi ve bilginin doğruluğu
ee. Yazının içeriği, biçimi ve yayımlanmasının sonuçları
b. Mahkemenin haraket davalarına özgü gerekçelendirme unsurları ve kıstasları
i. Tanımdaki unsurlar ve düzenleme
aa. İfade özgürlüğünün korunmasını isteyen kişi ile beyanlar arasında objektif bağın varlığı
bb. İtibara yönelik saldırının ağırlık düzeyi
ii. Müdahalenin itibarı koruma amacı ile orantılı olup olmadığını değerlendirme unsurları ve kıstasları
aa. İçerik ile ilgili unsurlar
a. İfade biçimi/araçları
b. Maddi yargı ile değer yargısı ayrımı
c. Usul sorunları: İspat külfeti ve standardı, silahların eşitliği
bb. Bağlam ile ile ilgili unsurlar
a. Beyanda bulunan kişinin statüsü ve rolü
b. Beyanın hedefi
cc. Tedbir ve yaptırımın niteliği
a. Cezalar
b.Medeni ve onarıcı tedbirler ve yaptırımlar
B. Kamunun bekçiliği: Artırılmış koruma, ödev ve sorumluluk
1. Bekçilik rolü
2. Gazetecilerin görevleriyle ilgili hakları, ödevleri ve sorumlulukları
a. Bilgi toplama
i. Araştırma ve soruşturma
ii. Bilgi toplama amacıyla belirli bölgelere ve yerlere girme ve bulunma
iii. Gazetecinin eyleminin hukukiliği
b. Editöryel karar verme ile ilgili ödevler ve sorumluluklar
i. Güvenilir ve doğru bilgi: bilginin doğrulanması ve iletilmesi konusunda sorumluluklar
ii. Diğer sorumluluklar: gazete editörleri ve yayın yönetmeleri, okuyucuları, katkıda bulunanlar
C. Haber kaynaklarının korunması
1. Genel ilkeler
2. Tanımlar, uygulama alanı
3. Müdahalenin biçimi ve orantılılığı
a. Kaynakları açıklama emri
b. Arama
c. Kaynaklarının tespiti amacıyla gazetecinin izlenmesi
d. Kaynağın suçlandığı ceza davalarında tanıklık yapma emri
4. Usuli güvenceler
D. Gizli bilgilerin ifşa edilmesinin önlenmesi
1. Genel ilkeler
2. Değerlendirme kriterleri
a. Genel yarar konusunda kamusal tartışmaya katkı
b. İfşa etmekle sorumlu kişinin tutumu
c. Ulusal mahkemelerin yaptığı denetim
E. Bilgi sızdıranların ve kamu görevlilerinin usulsüzlüklerini haber yapanların özel olarak korunması
1. Bilgi sızdıranların korunması
2. Kamu görevlilerinin usulsüzlüklerini haber yapanların korunması
F. Devletin elindeki bilgiye erişme hakkı
1. Genel ilkeler
2. İfade özgürlüğünün uygulanabilirliğine ve müdahalenin varlığına ilişkin kriterler
a. Bilgi istemenin amacı
b. İstenen bilginin niteliği
c. Bilgiyi isteyen kişinin görevi
d. Bilginin mevcut ve hazır olması
3. Müdahalenin gerekliliğini değerlendirme kriterleri
G. Adaletin otorite ve tarafsızlığının korunması
1. Adli sistemdeki aktörlerin özel durumu
a. Adli sistem üyeleri
b. Avukatlar
2. Yargılamaya ilişkin medya haberleri
a. Yöntem
b. Genel ilkeler
c. Kriterlerin uygulanması
i. Genel yararı ilgilendiren kamusal tartışmaya katkı
ii. Söz konusu beyanların niteliği ve içeriği
iii. Söz konusu bilgiyi elde etme yöntemi
iv. Yayın yasağının veya yaptırımın orantılılığı
d. Menfaatleri etkileyebilecek yayınlar
i. Davadaki tutumu etkileyebilecek yayınlar/beyanlar
ii. Soruşturmanın gizliliğini ve masumiyet karninesi ihlal edebilecek yayınlar
iii. Davadaki tarafların özel yaşamlarıyla ilgili bilginin yayımlanması
iv. Mahkemeye saygısızlık
3. Yargıçların kamusal tartışmaya katılmaları
H. Ulusal güvenlik, toprak bütünlüğü veya kamu güvenliği, suçun ve düzensizliğin önlenmesi
1. Genel ilkeler
2. Müdahalenin haklılığını değerlendirme kriterleri
a. Genel yarara ilişkin tartışmaya katkı
b. İfadenin niteliği, içeriği ve potansiyel etkisi: ifadenin bağlamsal analizi
i. Ayrılıkçı söylem ve yasadışı örgütlerin yayınları
ii. Terör ve/veya suç fiilerini övme ve onaylama
iii. Suçun ve düzensizliğin önlenmesi nedeniyle diğer ifade kısıtlamaları
c. Yaptırımın ağırlığı
İ. Genel ahlak ve genel sağlığın korunması
1. Genel ilkeler
a. Sağlığın korunması
b. Ahlakın korunması
2. Müdahalenin haklılığını değerlendirme kriterleri
a. İfadenin niteliği, içeriği ve potansiyel etkileri
i. İfadenin niteliği ve içeriği
ii. İfadenin etkisi: hedef kitle ve yayın araçları
b. Yaptırımın ağırlığı
J. İnternet ve ifade özgürlüğü
1. İfade özgürlüğü bağlamında internetin özellikleri
a. İnternetin yenilikçi karakteri
b. İnternet ve diğer medya
2. İnternet bağlamında başkalarının haklarının korunması
a. Genel yorumlar
b. Savunmasız kişilerin korunması
c. İnternet haber portallarının “ödev ve sorumlulukları”
d. Bağlantı (link) yayınlanmasından doğan sorumluluk
e. Basının internet yayınları ve “ödev ve sorumluklar”
3. Internete erişim engellemesi
4. Internete erişim ve tutuklu ve hükümülüler
K. Çoğulculuk ve ifade özgürlüğü
1. Görsel işitsel medyada çoğulculuk ilgili genel ilkeler
2. Medya çoğulculuğu ve seçimler
3. Ücretli reklam düzenlemeleri
4. Görsel işitsel kaynakların dağıtımı
5. Medya sahipliği konusunda şeffaflık
6. Çoğulculuk ve azınlıkların ifade özgürlüğü
L. İfade özgürlüğünün diğer haklar ile ilişkisi: birbirine bağlılık ve örtüşme
1. Özel ve aile yaşamı
2. Düşünce, din ve vicdan özgürlüğü
3. Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü
4. Eğitim hakkı
5. Serbest seçim hakkı
[Md. 11] TOPLANMA VE ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
GİRİŞ
I. TOPLANMA ÖZGÜRLÜĞÜ
A. Toplanma özgürlüğünün önemi ve ifade özgürlüğü ile ilişkisi
B. Şikayetlerin sınıflandırılması
1. Dini toplantılar
2. İfade biçimi olarak toplantı ve toplantı sırasında görüş ifade etme
C. Toplanma özgürlüğünün kapsamı
1. Toplantının biçimi ve türü
2. Forum özgürlüğü
3. Barışçıl toplantı
D. Pozitif yükümlülükler
1. Toplantının barışçıl bir biçimde yapılmasını sağlama
2. Karşı gösteriler
E. Toplanma özgürlüğünün sınırlanması
1. Toplanma özgürlüğünün kullanılmasına müdahale
2. Müdahalenin haklılığı
a. Hukukun öngörülmüş olma
b. Meşru amaç
c. Demokratik toplumda gereklilik
i. Toplantı sırasında ifade edilen görüşlerin içeriğine dayanan müdahalede takdir alanının darlığı
ii. Genel toplantı yasağı şeklinde müdahalede takdir alanının darlığı
iii. Yaşamın olağan akışını ve trafiği kasten engelleyen toplantıya müdahalede daha geniş bir takdir alanı
iv. Soğutma etkisi (chilling effect) ?
v. Yaptırımların niteiği ve ağırlığı
vi. Güç kullanarak dağıtma
F. Önceden bildirim ve izin usulleri
1. Bildirimin amacı ve izin usulleri
2. Yasadışı toplantı
3. Hazırlıksız (spontane) toplantı
G. Suçlanabilir eylem
II. ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
A. Örgütlenme özgürlüğünün demokratik toplumdaki önemi
B. Düşünce, din ve vicdan özgürlüğü ve ifade özgürlüğü ile ilişkisi
C. Örgütlenme özgürlüğünün kapsamı ve içeriği
1. Örgüt kavramı
2. Kamu kurumları, meslek kuruluşları ve zorunlu üyelik
3. Bir örgütün oluşumu ve hukuken tanınması
4. Örgütlerin özerkliği, yönetimi ve üyelik
5. Örgütlenmeme özgürlüğü
D. Örgütlenme özgürlüğünün sınırlanması
1. Hukuken öngörülmüş olma
2. Meşru amaç
3. Demokratik toplumda gereklilik
a. Mahkemenin yaptığı incelemenin genişliği
b. Müdahalenin ağırlığı ve orantılılık şartı
E. Belirli tür örgütler
1. Siyasi partiler
a. Tüzel kişilik vermeme ve kapatma
b. Finansmanı ve denetimler
2. Azınlık örgütleri
3. Dinsel örgütler
III. SENDİKA KURMA VE SENDİKAYA ÜYE OLMA ÖZGÜRLÜĞÜ
A. Sendikal hakların kapsamı
B. Mahkemenin yaklaşımı ve temel unsurlar
C. Tüzel kişiliği kabul etmeme
D. Caydırıcı önlemler ve yaptırımlar
E. Sendikaya üye olmama hakkı
F. Sendikaların iç işlerini düzenleme ve üyelerini seçme hakkı
G. Toplu sözleşme yapma hakkı
H. Grev hakkı
I. Pozitif yükümlülükler ve takdir alanı
IV. SİLAHLI KUVVETLER, POLİS VE DEVLET YÖNETİMİNDEKİLERE SINIRLAMALAR
A. Devlet yönetimi
B. Polis
C. Silahlı kuvvetler
[Md. 12] EVLENME HAKKI
GİRİŞ
I. EVLENME HAKKI
A. Cinsiyet yönünden sınırlama
B. Din evlilik
C. Evlilik yaşı
D. Geleneksel evlilik
E. Yabancıyla muvazaalı evlilik
F. Mağdur ile tutuklu sanığın evliliği
G. Göçmenler için evliliğin izne bağlanması
II. BOŞANMA HAKKI
III. AİLE KURMA HAKKI
[Md. 13] ETKİLİ BİR HUKUK YOLUNA BAŞVURMA HAKKI
GİRİŞ
I. GENEL İLKELER
A. Anlamı
1. Savunulabilir bir iddia bulunması
2. Ulusal makam bulunması
3. Etkili bir yol bulunması
B. Kapsamı
1. Yürütmenin veya idarenin tasarrufları
2. Yasama tasarrufları
3. Yargının tasarrufları
4. Özel kişilerin eylemleri
II. ETKİLİ BİR HUKUK YOLUNA BAŞVURMA HAKKI VE DİĞER MADDİ HÜKÜMLER
A. Yaşama hakkı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
1. Yaşama hakkı ihlali iddiaları
a. Genel ilkeler
i. Derin ve etkili soruşturma
ii. Tazminat
iii. Bilgiye erişim
b. Seçilmiş örnekler
B. İşkence yasağı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
1. İşkence iddiaları
a. Genel ilkeler
i. Derin ve etkili soruşturma
ii. Tazminat
b. Seçilmiş örnekler
2. Tutulma koşulları
a. Genel ilkeler
i. Önleyici yollar
ii. Tazmin edici yollar
b. Seçilmiş örnekler
3. Sığınma ve sınır dışı etme / geri verme
a. Genel ilkeler
b. Seçilmiş örnekler
C. Kölelik yasağı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
D. Özgürlük ve güvenlik hakkı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
1. Sözleşmenin 5(1) fıkrasıyla bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
2. Sözleşmenin 5(4) ve 5(5) fıkralarıyla bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
E. Adil yargılanma hakkı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
1. Sözleşmenin 6(1). Fıkrasıyla bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
a. Genel ilkeler
i. Makul sürede yargılanma hakkının ihlali
ii. Önleyici tedbirler ve tazmin yolları
b. Seçilmiş örnekler
i. Ceza davasının uzunluğu
ii. Hukuk davasının uzunluğu
iii. İdari davanın uzunluğu
iv. İcra davasının uzunluğu
2. Masumiyet karinesi ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
F. Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesiyle bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
G. Özel ve aile yaşamına saygı hakkı ile bağlantıl olarak E.H.Y.B. hakkı
1. Özel yaşama saygı hakkı
a. Seyahat özgürlüğü
b. Tutma
c. Çevre
d. İflas
e. Hukuk bürosu
f. Cinsel yönelim
g. İtibar
h. İkamet
i. Gizli izleme ve kişisel verileri tutma
J. Kişisel verileri kullanma ve ifşa etme
2. Aile yaşamına saygı hakkı
3. Konuta saygı hakkı
4. Haberleşmeye saygı hakkı
5. Sığınma ve sınır dışı etme
H. Düşünce, din ve vicdan özgürlüğü ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
I. İfade özgürlüğü ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
J. Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
K. Evlenme hakkı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
L. Bireysel başvurular ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
M. Mülkiyet hakkı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
N. Eğitim hakkı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
O. Serbest seçim hakkı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
P. Seyahat özgürlüğü ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
Q. Yabancıları topluca sınır dışı etme yasağı ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
R. Sonkararın bağlıyıcılığı ve yerine getirilmesi ile bağlantılı olarak E.H.Y.B. hakkı
1. Pilot kararlar
2. Kararların icrası
[Md. 14] AYRIMCILIK YASAĞI
GİRİŞ
I. UYGULANABİLİRLİK
A. Ayrımcılık yasağının niteliği ve kapsamı
1. Bağımlı bir niteliğe sahip olması
2. Maddi bir hükmün ihlal edilmemesi halinde de uygulanabilir olması
3. Konu bakımınan kapsamı
B. Genel ayrımcılık yasağı
II. AYRIMCILIK BİÇİMLERİ
A. Doğrudan ayrımcılık ve dolaylı ayrımcılık
B. Dolayısıyla (bağlantılı) ayrımcılık
C. Destekleyici eylem (affirmative action)
D. Diğer ayrımcılık biçimleri
III. AYRIMCILIK YASAĞININ İNCELENMESİ
A. Farklı muamele
B. Haklılığa ilişkin objektif ve makul bir neden bulunmaması
1. Meşru amaç
2. Orantılılık
IV. İSPAT KÜLFETİ
A. İlke: affirmanti incumbit probatio
B. İstisna: ispat külfetinin yer değiştirmesi
V. AYRIMCILIK TEMELLERİ
A. Cinsiyet
B. Irk ve renk
C. Dil
D. Din
E. Siyasal veya diğer görüşler
F. Ulusal veya etnik köken
G. Ulusal bir azınlığa mensubiyet
H. Mülkiyet
I. Doğum
J. Diğer statüler
1. Yaş
2. Cinsiyet kimliği
3. Cinsel yönelim
4. Sağlık ve engellilik
5. Ebeveynlik ve evlilik
6. Göçmenlik
7. İstihdam ile ilgili statüler
8. Diğer statülere ilişkin başka örnekler
9. Diğer statü terimine girmeyen durumlara ilişkin örnekler
VI. AYRIMCILIK KONULARI
A. Özel ve aile yaşamı
B. Siyasal haklar
C. İstihdam
D. Sosyal haklar
E. Göçmenlik
F. Eğitim hakkı
G. Şiddet yoluyla ayrımcılık
1. Maddi yönden
2. Usul yönünden
H. Adalete erişim
I. Konuta saygı hakkı
J. Mülkiyet konuları
K. Özgürlükten yoksunluk
[Md. 15] OLAĞANÜSTÜ HALLERDE YÜKÜMLÜLÜK AZALTMA
GİRİŞ
I. GENEL İLKELER
II. DEVLETİN GEÇERLİ BİR ŞEKİLDE YÜKÜMLÜLÜK AZALTABİLECEĞİ HALLER
A. Ulusun yaşamını tehdit eden savaş veya diğer bir olağanüstü durum
B. Durum zorunluluklarının kesin olarak gerektirdiği ölçüde
C. Uluslararası hukuktan doğan diğer yükümlülüklerine aykırı olmamak koşuluyla
III. YÜKÜMÜLÜK AZALTILAMAYACAK HAKLAR
IV. BİLDİRİM ŞARTLARI
[Md. 16] YABANCILARIN SİYASİ FAALİYETLERİNİN SINIRLANMASI
GİRİŞ
[Md. 17] HAKLARI KÖTÜYE KULLANMA YASAĞI
GİRİŞ
I. GENEL İLKELER
A. Maddenin hitap ettiği kişiler
1. Devletler
2. Kişiler ve gruplar
B. Hakların kötüye kullanılması
1. Hakların kötüye kullanılması kavramı
2. Hakların kötüye kullanılması ve bireysel başvuru hakkının kötüye kullanılması
3. Sözleşmenin temel değerleri
4. Yasaklanan amaçlar
5. Bağlamın önemi
6. Söz konusu davranışın etkisi
C. Hakları kötüye kullanma yasağının farklı kullanımları
1. Doğrudan uygulanması
a. Yasağın tamamlayıcılık niteliği ve etkisi
b. Uygulamanın kapsamı
c. Yasak kapsamına girmeyen haklar
d. Yasak kapsamına giren haklar
e. Yasağın uygulanma zamanı
2. Sözleşmenin maddi hükümlerinin yorumlanmasına yardımcı olması
II. İÇTİHAT ÖRNEKLERİ
A. Terör suçları ve savaş suçlarının reklamı ve haklılaştırılması
1. Yasağın uygulandığı davalar
2. Yasağın uygulanmadığı davalar
3. Yasağın yorumda destek olarak kullanıldığı davalar
4. Yasağın ileri sürülmediği davalar
B. Şiddet teşvik
1. Yasağın uygulandığı davalar
2. Yasağın uygulanmadığı davalar
3. Yasağın yorumda yardımcı olarak kullanıldığı davalar
4. Yasağın ileri sürülmediği davalar
C. Toprak bütünlüğüne ve anayasal düzene tehdit iddiaları
1. Yasağın uygulandığı davalar
2. Yasağın uygulanmadığı davalar
D. Totaliter ideolojilerin reklamının yapılması
1. Komünizm
a. Yasağın uygulandığı davalar
b. Yasağın uygulanmadığı davalar
c. Yasağın yorumda yardımcı olarak kullanıldığı davalar
2. Nazi ideolojisi
a. Yasağın uygulandığı davalar
b. Yasağın uygulanmadığı davalar
c. Yasağın yorumda yardımcı olarak kullanıldığı davalar
3. Şeriat
a. Yasağın uygulandığı davalar
b. Yasağın yardımcı olarak kullanıldığı davalar
c. Yasağın ileri sürülmediği davalar
E. Nefrete teşvik
1. Yabancı düşmanlığı ve ırk ayrımcılığı
a. Yasağın uygulandığı davalar
b. Yasağın uygulanmadığı davalar
c. Yasağın ileri sürülmediği davalar
2. Etnik gruplara yönelik nefret
a. Romanlara yönelik nefret
i. Yasağın uygulandığı davalar
ii. Yasağın uygulanmadığı davalar
b. Anti semitizm
i. Yasağın uygulandığı davalar
ii. Yasağın uygulanmadığı davalar
c. Etnik nefretin diğer türleri
i. Yasağın uygulanmadığı davalar
ii. Yasağın yorumda yardımcı olarak kullanıldığı davalar
iii. Yasağın ileri sürülmediği davalar
3. Homofobi
a. Yasağın uygulanmadığı davalar
b. Yasağın yorumda yardımcı olarak kullanıldığı davalar
c. Yasağın ileri sürülmediği davalar
4. Dinsel nefret
a. Müslüman olmayanlara yönelik nefret
i. Yasağın uygulandığı davalar
ii. Yasağın uygulanmadığı davalar
b. İslam fobisi
i. Yasağın uygulandığı davalar
ii. Yasağın uygulanmadığı davalar
iii. Yasağın yorumda yardımcı olarak kullanıldığı davalar
iv. Yasağın ileri sürülmediği davalar
F. Holokostun reddi ve ilişkili sorunlar
1. Yasağın uygulandığı davalar
2. Yasağın uygulanmadığı davalar
3. Yasağın yorumda yardımcı olarak kullanıldığı davalar
4. Yasağın ileri sürülmediği davalar
G. Tarihsel konularda tartışmalar
1. Yasağın uygulandığı davalar
2. Yasağın yorumda yardımcı olarak kullanıldığı davalar
[Md. 18] SINIRLAMALARIN AMAÇ DIŞI KULLANILMASI
GİRİŞ
I. UYGULABİLİRLİĞİN KAPSAMI
A. Maddenin yardımcı olma niteliği
B. Maddenin uygulanabilirliği
C. Maddenin diğer maddi hükümler ile bağlantılı olarak uygulanmasına ilişkin örnekler
D. Saklı amaçlar bulunduğu iddialarının Sözleşmenin diğer hükümleri ile birlikte incelenmesi
E. Madde ne zaman uygulanır
II. SINIRLAMALARIN AMACI
A. Saklı amaç kavramı
B. Yöntem ve genel ilkeler
1. Tek amaç ve amaçların çokluğu
2. Baskın amaç kavramı
3. Saklı amaç iddiasının cezalandırılabilirlik niteliği ve derecesi
4. Devam eden durum
5. Mükerrer sınırlamalar ve yetkinin kötüye kullanılma tarzı
6. Bazı saklı amaç iddiaları
D. Çok amaç izlemeye ilişkin sınırlamalar
III. KANITLAMA VE DELİL SORUNLARI
A. Genel kanıtlama standartları
B. Tutuklama ve ceza kovuşturmaları
C. Siyasal amaçlar bulunduğu iddiaları
D. Maddenin ihlali tespitine yol açan delil
1. Doğrudan delil
2. Dolaylı delil
a. Yetkinin kötüye kullanılmasının yerleşik modeli ile ilgili olmayan davalar
b. Kişiyi hedef alan ve kişiye özgü model
c. Belirli grupları hedef alarak yetkinin kötüye kullanılması modeli
E. Kanıtlanmamış şikayetler
[Md. 46] SONKARARLARIN BAĞLAYICILIĞI VE İCRASI
GİRİŞ
I. MADDENİN İÇERİĞİ
A. Uygulanabilirlik
B. Maddeden doğan yükümlülüğün niteliği
1. Genel olarak
a. Başvuru için bireysel tedbirler
b. Genel tedbirler
2. Özel olarak
II. MAHKEME KARARLARINDAKİ İŞARETLER
A. İşaret pratiğinin kaynağı
B. İşaretlerin statüsü
C. İşaret türleri
1. Bu maddeye göre konan işaretler
a. Ne için konuluyorlar?
b. Ne zaman konuluyorlar?
i. Başvurucu bakımından bireysel tedbirler
ii. Yapısal bir problem bakımından genel tedbirler
2. Pilot kararlar
a. Ne için veriliyorlar?
b. Ne zaman veriliyorlar?
i. Usulün önemi: benzer olaylarda kullanılması
II. YETKİ
A. Uyulup uyulmadığını izleme
B. Kabuledilebilirlik ile ilişkili sorunlar
1. Sözleşmenin 35(2)(b) bendi
2. Sözleşmenin 35(3)(b) bendi
3. Sözleşmenin 37. Maddesi
III. EK
A. Sözleşme maddelerine göre 46. Madde bakımından yapılan işaretler
1. Giriş
a. Yaşama hakkı
i. Maddi yönden
ii. Usul yönünden (etkili soruşturma)
iii. Özel konu: operasyonların planlanması ve kontrolü
b. İşkence yasağı
i. Maddi yönden: sınır dışı etme
aa. Sınır dışı etme
bb. İşkenceyi, insanlıkdış ve aşağılayıcı muameleyi önleme
ii. Usul yönünden
iii. Özel konu: kayıp kişiler
aa. Mağdur ailelerinin durumu
bb. Soruşturmanın etkililiği
iv. Özel konu: tutma koşulları
aa. Yoğunluğu azaltıcı ve maddi koşulları iyileştirici tedbirler
bb. Başvuru yolları
c. Özgürlük ve güvenlik hakkı
d. Adil yargılanma hakkı
e. Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi
f. Düşünce, din ve vicdan özgürlüğü
g. Özgürlük ve güvenlik hakkı ve özel ve aile yaşamına saygı hakkı ile bağlantılı olarak Sınırlamanın amaç dışı kullanılması yasağı
h. Bireysel başvurular
i. Mülkiyet hakkı
[P1, Md. 1] MÜLKİYETİN KORUNMASI
GİRİŞ
I. GENEL KONULAR
A. Uygulanabilirlik: “sahibi olunan şey”
1. “Sahibi olunan şey” kavramı
a. Anlamının özerkliği
b. Hangi “sahibi olunan şey”ler korunur?
i. Meşru beklentiler
c. “Sahibi olunan şey”lerin farklı türleri ve diğer ayni menfaatler
i. Talepler ve hükümden doğan alacaklar
ii. Şirket hisseleri ve diğer mali araçlar
iii. Mesleki müşteriler
iv. İş ve meslek ruhsatları
v. Gelecekteki kazanç
vi. Fikri mülkiyet
vii. Taşınmaz kirası ve konut hakları
viii. Sosyal güvenlik yardımları/aylıkları
ix. Uluslararası veya ulusal silahlı çatışma hallerinde konut tahribi
x. İnsan embriyosu
B. Mülkiyet hakkına müdahale
1. Üç kural yaklaşımı
a. Mülkiyetten yoksun bırakma
b. Mülkiyetin kullanılmasının kontrolü
c. Genel kural: mülkiyetten yararlanma
2. Müdahalenin hukukiliği
3. Müdahalenin genel veya kamu yararı amacı
4. Müdahalenin orantılılığı
a. Usul faktörleri
b. Tedbirlerin seçimi
c. Adil denge testi ile ilgili maddi konular
d. Başvuru ile ilgili konular
e. Adil denge unsuru olarak tazminat
C. Devletin pozitif yükümlükleri
1. Yatay etki: üçüncü kişilerin müdahaleleri
2. Uyuşmazlığı çözücü yollar oluşturma
3. İcra davası
D. Mülkiyet hakkı ile diğer maddeler arasındaki ilişki
1. Yaşama hakkı
2. İşkence yasağı
3. Kölelik yasağı
4. Adil Yargılanma hakkı
5. Kanusuz suç ve ceza olmaz ilkesi
6. Özel ve aile yaşımına saygı hakkı
7. İfade özgürlüğü
8. Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü
9. Etkili bir hukuk yoluna başvurma hakkı
10. Ayrımcılık yasağı
II. ÖZEL KONULAR
A. Kira işleri ve kiraların kontrolü
B. Sosyal güvenlik işleri
C. Banka işleri
D. Vergi
E. İmar planları
F. Suç ürünlerinin müsaderesi
G. Mülkiyetin iadesi
H. Devletin sahibi olduğu şirketler
I. Tasarruf tedbirleri
J. Avrupa Birliği hukuku
[P1, Md. 2] EĞİTİM HAKKI
GİRİŞ
I. GENEL İLKELER
A. Maddenin yapısı
B. Eğitim hakkının anlamı ve kapsamı
C. Yorum ilkeleri
II. EĞİTİM HAKKI
A. Eğitim hakkı ilkesi
B. Eğitime erişimin sınırlanması
1. Dil
2. Giriş sınavları ve kabul kriterleri
3. Okul ücretleri
4. Milliyet
5. Diploma alma şartı nedeniyle asgari yaş şartı
6. Hukuki sorunlar
a. Cezaevleri
b. Ceza soruşturmaları
c. Tahliye ve sınır dışı etme tedbirleri
7. Disiplin cezaları
8. Sağlık
C. Eğitime erişimde ayrımcılık
1. Engelli kişiler
2. İdari statü ve milliyet
3. Etnik köken
III. ANNE BABANIN HAKLARINA SAYGI
A. Kapsamı
B. Zorunlu eğitimden muafiyet
C. Belirgin dini semboller
[P1, Md. 3] SERBEST SEÇİM HAKKI
GİRİŞ
I. GENEL İLKELER
A. Anlamı ve kapsamı
B. Yorum ilkeleri
II. AKTİF YÖNÜ: OY VERME HAKKI
A. Medeni hakların kaybettirilmesi
B. Tutuklu ve hükümlülere özgü durum
C. Seçme hakkına erişim şartı olarak ikamet
1. Yurt dışında ikamet eden vatandaşların oy verme hakkı
2. Belirli ülkeler bakımından özel durum
3. Yurtta ikamet etmeyen vatandaşlar için seçimlerin organizasyonu
III. PASİF YÖNÜ: SEÇİMLERDE ADAY OLMA HAKKI
A. Demokratik düzen ve seçimlerde aday olamama
B. Tarihsel bağlamda önemi
C. Seçimlerin organizasyonu
1. Adaylıkta ciddiyeti güvence altına alma: deposit yatırma şartı
2. Siyasal yelpazede aşarı parçalanmayı önleme
D. Diğer meşru amaçlar
E. Seçim kampanlarından
F. Göreve başlamaya kadar
IV. SEÇİM UYUŞMAZIKLARI
V. ETKİLİ HUKUK YOLLARI
[P4, Md. 4] YABANCILARI TOPLUCA SINIR DIŞI ETME YASAĞI
GİRİŞ
I. MADDENİN KÖKENİ VE AMACI
II. TOPLUCA SINIR DIŞI ETME KAVRAMI
III. TOPLUCA SINIR DIŞI ETME ÖRNEKLERİ
IV. TOPLUCA SINIR DIŞI ETME OLUŞTURMAYA ÖRNEKLER
V. ETKİLİ HUKUK YOLUNA BAŞVURMA HAKKI İLE İLİŞKİSİ
[P7, Md. 1] YABANCILARIN SINIR DIŞI EDİLMELERİNE İLİŞKİN USUL GÜVENCELERİ
GİRİŞ
I. UYGULANABİLİRLİK ŞARTLARI
A. “Hukuka uygun” olarak ikamet etme şartı
B. Sınır dışı etme
II. MADDİ GÜVENCE: “HUKUKA UYGUN OLARAK VERİLMİŞ BİR KARARIN İCRASI” İÇİN SINIR DIŞI ETME
A. Genel ilkeler
B. Örnekler
III. USUL GÜVENCELERİ
A. Sınır dışı edilmeye karşı gerekçeler ileri sürebilme
1. Güvence altına alınan hakların kapsamı ve içeriği
2. Bu hakların sınırlanması
3. Sınırlamaların incelenecek olması halinde izlenecek yöntem
B. Durumun yeniden incelenmesini sağlama
C. Yetkili mercii önünde temsil edilebilme
D. Örnekler
[P7, Md. 4] ÇİFTE YARGILANMAMA VE CEZALANDIRILMAMA HAKKI
GİRİŞ
I. MADDENİN YAPISI
II. HER İKİ YARGILAMANIN DA “SUÇ” VEYA “CEZAİ” NİTELİKTE OLUP OLMADIĞI
A. Genel ilkeler
B. Örnekler
1. Disiplin soruşturmaları
2. Ek vergiler
3. Mahkumiyet kararıyla birlikte sürücü belgesinin iptali
4. İkamet izinleri
5. Cezaevlerinde disiplin soruşturması (hücre cezası)
6. İdari soruşturmalar ve cezalar
7. Kabahatlere ilişkin yargılama
8. Başkanı görevden alma (impeachment) yargılaması
9. Holiganlık ile mücadele bağlamında önleyici tedbir
10. Vatandaşlıktan çıkarma
III. YARGILAMANIN “AYNI SUÇ” İLE İLGİLİ OLUP OLMADIĞI
A. Genel ilkeler
B. Örnekler
IV. YARGILAMANIN ÇİFT OLUP OLMADIĞI
A. Yeni bir yargılama olup olmadığı
B. Nihai bir karar olup olmadığı
1. Bir “mahkumiyet veya beraat” kararının varlığı
2. “Nihai” karar
C. İstisnalar
I. UYGULANABİLİRLİK
A. Yaşamın başlangıcı
B. Yaşamın sonu
C. Şüpheli ölüm
D. Kayıp edilme
E. Yaralanma
F. Ölümle tehdit
G. Yaşama hakkına müdahale
II. KANITLAMA
A. Mahkemenin görevi
B. Kanıtların kabulü
C. Kanıtlama standardı
D. Kanıtlama yükümlülüğü
E. Bazı durumlar
Dipnotlar
Lütfen bekleyiniz...